UI و UX چیست و چه تفاوتی دارند؟

برای توضیح مفهوم طراحی تجربه کاربری (User eXperience) لازم است ابتدا با مفهوم طراحی رابط کاربری (User Interface) آشنا شویم.

رابط کاربری (UI) بخشی از نرم افزار است که با آن در تعامل هستید. مثل صفحه نمایش، دکمه ها، منوها، نمادها و سایر عناصر بصری است. تجربه کاربری (UX) به کل تعامل شما با یک محصول اشاره دارد؛ از جمله احساس شما در مورد تعامل. با وجود اینکه UI کاملاً می تواند بر UX تأثیر بگذارد، ولی این دو و حتی نقش هایی که طراحان تجربه کاربری و طراحان رابط کاربری ایفا می کنند، متمایز هستند. در این مقاله با تفاوت های کلیدی بین این دو زمینه و اینکه چگونه هر کدام به یک تجربه کاربری مثبت کمک می کنند، آشنا خواهید شد.

طراحی رابط کاربری (UI) چیست؟

طراحی رابط کاربری (UI) سال‌های بسیاری است که مورد توجه است. رابط کاربری در واقع بخشی از نرم افزار است که کاربر با آن ارتباط بر قرار می کند و زیبایی و هماهنگی آن با روانشناسی مخاطب، بسیار اهمیت دارد. در طراحی رابط کاربری، تمرکز بر زیبایی و چیدمان درست المان ها در صفحه بر مبنای چرخش چشم است که بتواند به خوبی نگاه مخاطب را در تمام صفحه و به سمت مقصد اصلی صفحه سوق دهد.

بعنوان مثال در یک صفحه، کاربر باید بتواند به سادگی در یک نگاه متوجه ساختار اطلاعات و المان ها در صفحه شود و اگر در این مورد دچار مشکل شود و نتواند به سرعت درک صحیحی از صفحه پیدا کند، طراحی رابط کاربری به خوبی انجام نشده است.

اصول کلیدی در طراحی UI چیست؟

برخی از اصولی که رعایت آنها در طراحی UI ضروری است عبارتند از:

• مینیمالیسم و سادگی
• انتخاب رنگ و فونت مناسب
• الگوها و استانداردهای رابط کاربری
• واکنش‌گرا بودن (Responsive Design)

طراحی تجربه کاربری (UX) چیست؟

طراحی تجربه کاربری شامل تمام مواردی است که تجربه کاربر از یک محصول را رقم می زند. این نه تنها در مورد طراحی محصول، بلکه در مورد هر چیزی است که کاربر با آن سر و کار دارد. از خود محصول گرفته تا نحوه پاسخگویی به مشتریان.

اصول کلیدی در طراحی تجربه کاربری چیست؟

اصولی که در طراحی تجربه کاربری باید رعایت شوند شامل 2 دسته زیر است. این اصول تضمین می کنند که محصول طراحی شده، محبوبیت بالایی در میان کاربران داشته باشد.

قابلیت استفاده

• عملکرد: آیا محصول می تواند آنچه را که می گوید انجام دهد؟
• قابلیت یادگیری: آیا استفاده از محصول آسان است؟
• انعطاف پذیری: آیا محصول جدا از وظیفه اصلی خود دارای ویژگی های اضافی است؟
• طراحی: آیا محصول از نظر زیبایی شناختی دلپذیر است؟

تجربه کاربری

• سازگاری: آیا مردم مایل به استفاده از محصول خواهند بود؟
• مطلوبیت: آیا تجربه سرگرم کننده و جذاب است؟
• ارزش: آیا محصول به کاربران ارزش می دهد؟

تفاوت طراحی UI با UX چیست؟

تفاوت های اساسی میان UI و UX وجود دارد. در واقع UI اولین مفاهیمی است که سال ها برای طراحی سایت ها و محصولات نرم افزاری استفاده می شد. اما به مرور شرکت ها متوجه شدند که ظاهرا چیزهای بیشتری در موفقیت یک محصول در میان کاربران دخیل است. اینجا بود که چیزی بعنوان تجربه کابران مطرح شد.

با وجود اینکه در نگاه اول UI و UX در یک راستا به نظر می رسند، ولی هرچی پیش برویم بیشتر به اختلافات اساسی آنها پی خواهیم برد. همانگونه که در تصاویر زیر مشخص است، از UI بعنوان سمت راست مغز یاد می کنند که بیانگر زیبایی و احساسات است و در مقابل، UX سمت چپ مغز در نظر گرفته می شود که تماماً منطقی و بدون احساسات است. در پروژه های واقعی همیشه این چالش وجود دارد که زیبایی را حفظ کنیم و یا آن را فدای تجربه کاربری کنیم. و نکته ای که همیشه صادق است، اولویت داشتن تجربه کاربری است. در واقع هر زمان بین UI و UX مجبور بودیم یکی را انتخاب کنیم، UX اولویت دارد.

با این حال هر دو برای تولید محصول ضروری هستند. محصول نهایی هم باید زیبا و ساده باشد و هم منطقی و کاربر پسند.

مهارت های مورد نیاز

هرچند طراحان UI و UX مهارت های مشترکی دارند، اما هر نقش به مجموعه مهارت های منحصر به فرد خود نیز نیاز دارد. در این تصویر، مهارت های لازم برای هر بخش نشان داده شده است.

ابزارهای رایج برای طراحی UI و UX

در طراحی تجربه کاربری از ابزارهایی مثل Figma، Sketch و یا Adobe XD برای طراحی رابط کاربری استفاده می شود. همچنین برای تحلیل و تست UX از ابزارهایی مانند Hotjar، UserTesting و Google Analytics استفاده می شود.

مطالعات موردی: نمونه‌هایی از طراحی‌های موفق UI/UX

• ارائه مثال‌های واقعی از طراحی‌های موفق که منجر به افزایش رضایت کاربران و موفقیت کسب‌وکارها شده‌اند

چطور UX را برای محصول خود پیاده سازی کنیم؟

کسب‌وکارهایی که به تجربه کاربری (UX) اهمیت می‌دهند، فرصت‌های بیشتری برای جذب و حفظ مشتریان دارند. توجه به این حوزه می‌تواند منجر به افزایش رضایت مشتری، کاهش نرخ ریزش و رشد پایدار شود. در ادامه، توصیه‌هایی کلیدی برای بهبود UX ارائه شده است:

۱. کاربر را در مرکز تصمیم‌گیری قرار دهید.

درک عمیق از نیازها، رفتارها و انتظارات کاربران، اولین گام برای بهبود تجربه کاربری است. انجام تحقیقات کاربر (User Research)، استفاده از پرسشنامه‌ها، مصاحبه‌ها و تحلیل رفتار کاربران در محصول، اطلاعات ارزشمندی در اختیار شما قرار می‌دهد.

۲. مسیر مشتری (Customer Journey) را تحلیل کنید

نقشه سفر مشتری را ترسیم کنید و نقاط تماس (Touchpoints) کاربر با کسب‌وکار خود را شناسایی کنید. این فرآیند به شما کمک می‌کند موانع احتمالی را پیدا کرده و راه‌حل‌هایی برای تسهیل تعاملات ارائه دهید.

۳. ساده‌سازی کنید

پیچیدگی، دشمن تجربه کاربری است. از طراحی ساده و کاربردی استفاده کنید که کاربر بتواند بدون نیاز به آموزش یا راهنما، به راحتی از خدمات یا محصولات شما استفاده کند. فرآیندها مانند ثبت‌نام، خرید یا دسترسی به اطلاعات باید سریع و بی‌دردسر باشند.

۴. تست مداوم انجام دهید

هیچ طراحی یا فرآیندی بدون تست بهینه نخواهد شد. از آزمون‌های A/B و تست کاربردپذیری (Usability Testing) برای شناسایی مشکلات و ارزیابی راه‌حل‌ها استفاده کنید. همچنین، ابزارهای تجزیه‌وتحلیل مانند Google Analytics و ابزارهای ردیابی رفتار کاربران (مانند Hotjar) می‌توانند کمک‌کننده باشند.

۵. پشتیبانی فعال و شفاف ارائه دهید

کاربران گاهی به راهنمایی یا پشتیبانی نیاز دارند. اطمینان حاصل کنید که تیم پشتیبانی شما دسترسی‌پذیر، پاسخگو و آماده ارائه خدمات است. اضافه کردن گزینه‌های چت زنده، بخش سؤالات متداول (FAQ) و منابع آموزشی، تجربه کاربران را بهبود می‌بخشد.

۶. از طراحی واکنش‌گرا (Responsive Design) استفاده کنید

در دنیای امروز، کاربران از دستگاه‌های متنوعی برای دسترسی به وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند. اطمینان حاصل کنید که محصول شما در تمامی دستگاه‌ها، از گوشی‌های هوشمند تا تبلت و لپ‌تاپ، به درستی عمل می‌کند.

۷. بازخورد کاربران را جدی بگیرید

دریافت بازخورد مستقیم از کاربران می‌تواند نقطه عطفی در بهبود UX باشد. نظرسنجی‌ها، امتیازدهی کاربران (مانند NPS)، و مطالعه نظرات آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی یا فروشگاه‌های اپلیکیشن اطلاعات ارزشمندی در اختیار شما می‌گذارد.

۹. به‌روز و همگام با ترندها باشید

ترندهای طراحی و انتظارات کاربران دائماً تغییر می‌کنند. نظارت بر تغییرات بازار، مطالعه رقبا و به‌روزرسانی مداوم محصول، کمک می‌کند که کسب‌وکار شما همیشه در مسیر پیشرفت باقی بماند.

۱۰. تیم چندتخصصی ایجاد کنید

ایجاد تیمی شامل طراحان، توسعه‌دهندگان، متخصصان بازاریابی و تحلیل‌گران داده، امکان ارائه راهکارهای جامع برای بهبود تجربه کاربری را فراهم می‌کند. همکاری بین تیم‌ها باعث شناسایی بهتر مشکلات و ارائه راه‌حل‌های نوآورانه می‌شود.

بهبود تجربه کاربری یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای موفقیت کسب‌وکار شماست. با قرار دادن کاربران در اولویت، ساده‌سازی فرآیندها و بهره‌گیری از بازخوردها و تحلیل داده‌ها، می‌توانید رضایت مشتریان را افزایش داده و جایگاه خود را در بازار تقویت کنید. برای این منظور تیم طراحی UX شرکت طوبی با تجربه چند ساله خود می تواند بهترین تجربه کاربری را برای شما رقم بزند.